Je gedrag begrijpen

Heb je je ooit afgevraagd: "Waarom blijf ik dit doen, zelfs als ik weet dat het niet goed voor me is?"

• Waarom duw je mensen weg, zelfs als je verlangt naar verbinding?
• Waarom stel je dingen uit die belangrijk voor je zijn?
• Waarom reageer je in bepaalde situaties defensief?
  

We gaan er vaak van uit dat ons gedrag het resultaat is van bewuste keuzes, maar in werkelijkheid wordt veel van wat we doen gedreven door diepgewortelde patronen - gevormd door onze ervaringen uit het verleden, emoties en onbewuste overtuigingen. Het goede nieuws? Het begrijpen van deze patronen is de eerste stap om ze te veranderen.

Leren over je patronen gaat over zelfbewustzijn, niet over zelfoordeel. Je hoeft jezelf niet te 'repareren' - je moet herkennen wat er onder je gedrag gebeurt, zodat je keuzes kunt maken die aansluiten bij je waarden en doelen.

1️ . Waarom we bepaald gedrag herhalen (zelfs als ze ons niet dienen)

Veel van ons gedrag, vooral het gedrag dat automatisch of frustrerend aanvoelt, komt voort uit:
🔹 De manier waarop we in de kindertijd reageerden op stress, liefde of conflicten bepaalt vaak hoe we er als volwassenen op reageren.
🔹 Emotionele triggers - Sommige gedragingen zijn geen bewuste keuzes, maar reflexmatige reacties op emotioneel ongemak.
🔹 Cognitieve vooroordelen - Je hersenen houden van snelkoppelingen om energie te besparen, wat soms leidt tot automatische reacties in plaats van bewuste keuzes.
🔹 Soms dient gedrag als een ontsnapping aan ongemak, angst of onzekerheid (zelfs als het nieuwe problemen veroorzaakt).

💡 Je gedrag is niet willekeurig. Ze zijn de manier van je hersenen om je te beschermen of te troosten, zelfs als ze niet echt je belangen dienen.

2️ . Inzicht in uw gedragslussen: de gewoontecyclus

Psychologen hebben een gemeenschappelijke lus in gewoonten en gedrag geïdentificeerd:
🔁 Trigger → reactie → beloning
✔ De trigger is wat het gedrag in gang zet (bijv. stress, afwijzing, verveling).
✔ De reactie is jouw reactie (bijv. vermijding, zelfsabotage, emotionele terugtrekking).
✔ De beloning is wat het versterkt (bijv. tijdelijke verlichting, afleiding, troost).

Voorbeeld:

• Trigger: Angstig voelen voor een moeilijke taak.
• Reactie: Uitstellen door op je telefoon te scrollen.
• Beloning: Tijdelijke verlichting van angst.
  

Ook al is het gevolg op de lange termijn (gemiste deadlines, meer stress) negatief, je hersenen herinneren zich de tijdelijke opluchting en willen het gedrag herhalen.

💡 Als je deze lus begrijpt, kun je hem onderbreken. In plaats van automatisch te reageren, kun je nieuwe reacties maken die je beter van dienst zijn.

3️ . Emotionele reacties: waarom je reageert zoals je reageert

Sommige van onze sterkste gedragingen - vooral die met betrekking tot relaties, grenzen en zelfsabotage - worden gevormd door emotionele herinneringen in plaats van logica.
Bijvoorbeeld:
• Als je bent opgegroeid met het gevoel niet gehoord te worden, kun je jezelf in gesprekken te veel uitleggen.
• Als afwijzing in het verleden pijnlijk voor je was, kun je diepe verbindingen vermijden om te voorkomen dat je gekwetst wordt.
• Als je vaak bent beloond omdat je een perfectionist bent, zou je moeite kunnen hebben om dingen te beginnen, tenzij je zeker weet dat ze perfect zullen zijn.

Je reacties van vandaag gaan niet alleen over het heden - het zijn vaak echo's van ervaringen uit het verleden.

💡 Door over te schakelen van oordeel naar nieuwsgierigheid kun je zonder schaamte begrijpen waar je reacties vandaan komen.

4️ . De rol van zelfsabotage: waarom we onszelf in de weg zitten

Zelfsabotage vindt plaats wanneer we onbewust tegen onze eigen belangen ingaan. Het is niet omdat we lui of gebroken zijn - het is omdat een deel van ons gelooft dat:
❌ verandering gevaarlijk is (zelfs als het goed voor ons is).
❌ Succes brengt druk of verwachtingen met zich mee.
❌ Falen is te pijnlijk, dus het is veiliger om het niet te proberen.

Veelvoorkomende zelfsaboterende patronen:
🚫 Uitstelgedrag – Dingen die er toe doen uitstellen uit angst om te falen (of angst voor succes).
🚫 Perfectionisme - Vermijd het starten van dingen, tenzij ze gegarandeerd vlekkeloos zijn.
🚫 Te veel toewijding - Ja zeggen tegen te veel om te voorkomen dat je je eigen prioriteiten onder ogen ziet.
🚫 Vermijding – Ongemakkelijke gevoelens verdoven met afleiding (sociale media, eten, alcohol, enz.).

💡 Zelfsabotage is een vorm van zelfbescherming - je hersenen proberen je te beschermen tegen waargenomen bedreigingen. Als je dit erkent, kun je verandering met zelfcompassie benaderen in plaats van frustratie.